Time’s flying…

‘I will instruct you and teach you in the way you should go. I will guide you with My eye.’ (Psalm 32:8)

Osibye otya (oftewel goedenavond),

Wauw…! Alweer een week vol nieuwe ervaringen is voorbijgevlogen. Klinkt misschien een beetje cliché, maar waar blijft de tijd?

Ook deze week was ik bijna alle dagen in de kliniek te vinden en het was voor Oegandese maatstaven behoorlijk druk. Ik blijf me erover verbazen in welke zwakke toestand sommige mensen op met de boda-boda worden gebracht voor medische zorg, soms oude dametjes die nauwelijks meer kunnen staan of gewoon hele zieke mensen. In zulke gevallen vind ik het jammer dat in de kliniek geen mensen kunnen worden opgenomen, maar dat je ze soms elke dag moet laten terugkomen. De persoonlijke zorg van de patiënten hoort in Oeganda niet bij het vak verpleging, daar heb je de familie voor. Toch zit het zorgende wel in mijn bloed en kan ik het niet laten om hier en daar te helpen. Een ander opvallend cultureel verschil is dat men gelooft dat je alleen beter kan worden met medicijnen (dit terwijl je eigen immuunsysteem zelf ook veel kan oplossen). Patiënten gaan daarom vaak met een heel scala aan (zware) medicijnen naar huis, waarvan ik mij soms afvraag of dit niet wat minder kan, zeker als je beseft voor hoeveel mensen het betalen van de medicijnen een rib uit hun lijf is. Afgelopen dinsdag werd mij nogmaals duidelijk hoe belangrijk geld is voor het verkrijgen van benodigde zorg. Samen met zuster Alice ging ik op pad naar één van de omliggende dorpen om bij een 18-jarige jongen hechtingen te verwijderen. Zes maanden geleden was hij geschept door een auto en had daarbij een breuk van zijn bovenbeen opgelopen. En geen kleintje, want het bot was dwars door midden en de botten waren naast elkaar geschoven (wat goed te zien was op de meegegeven ‘ouderwetse’ röntgenfoto’s). Deze jongen is pas afgelopen week hieraan geopereerd, omdat eerst het benodigde geld voor de operatie bij elkaar verzameld moest worden! Ongelooflijk, ik kan mij bijna niet voorstellen hoe het moet zijn om zoveel maanden met een gebroken been en zoveel pijn te moeten leven.

Naast de dagelijkse werkzaamheden in de kliniek ben ik deze week ook volop bezig geweest met de voorbereiding van de klinische les over hartfalen. Erg leuk om mijn cardiologie-kennis te gebruiken en aan mijn Oegandese collega’s meer over hartfalen te vertellen. Wel een hele uitdaging om een medisch praatje in het Engels te voeren. Aan de hand van een presentatie, tekeningen en veel plaatjes heb ik hen het één en ander uitgelegd. Ze vonden het erg interessant, er werden veel vragen gesteld en ook volgende maand willen ze graag dat ik weer één van de bijscholingen verzorg…

Gelukkig hoeft er niet elke dag gewerkt te worden. We maken regelmatig een (ochtend)wandeling in de omgeving en op de vrije dagen gaan we er vaak op uit, meestal naar Wakiso of Kampala. Woensdag heb ik (letterlijk) ‘genoten’ van de geuren en kleuren van de lokale markt in Wakiso. Je blijft je ogen uitkijken: de levende kippen die worden verkocht, de mannen die enorme zakken met goederen op hun schouders dragen, de kinderen die op de markt spelen terwijl hun moeders groenten verkopen.

Als we in Kampala zijn, moet er ook altijd ergens goed geluncht worden. Voor 5-10 euro heb je een enorm bord vol met lekker eten (de ene keer bij de Thai, de volgende keer bij de Libanees). Afgelopen woensdag heb ik echt Nederlands brood op de kop weten te tikken, gemaakt door Oegandese mensen die in Amsterdam een cursus ‘brood bakken’ hebben gehad. Erg leuk als iemand ineens Nederlandse woorden als ‘lekker’ en ‘doei’ gebruikt tijdens het gesprek in de bakkerij. Daarnaast ben ik een aantal Oegandese gekopieerde films rijker (die je voor omgerekend 40 eurocent kunt kopen), dus hoef ik me de komende tijd niet te vervelen.

Afgelopen zondag ben ik in Kampala naar de internationale kerk geweest (Freedomchurch). Deze kerkdienst was in een oude bioscoopzaal van een bijna leegstaand winkelcentrum. Het had iets weg van een ‘Wie-is-de-mol’-locatie met stilstaande roltrappen en gammele leuningen waar een papiertje op hing dat je er niet tegenaan moest leunen. Ondanks dat was het een hele warme, kleine gemeente (en qua dienst leek het erg op de VEZ). Erg bijzonder was het om samen avondmaal te vieren, mooi om te beseffen dat dit overal in de wereld gedaan wordt en een verbindende factor is. Deze dag moesten we met lokaal transport terug. En ik kan vertellen dat het rijden op de boda-boda in de dorpjes een heel andere ervaring is als op de boda-boda in de spits in Kampala. Af en toe zat ik wel met geknepen billetjes achterop en ik was blij dat mijn knieën na de rit nog heel waren! Die chauffeurs maneuvreren zich tussen alle rijdende en stilstaande auto’s door. Na dit boda-avontuur (dat ons buiten de stad bracht) moesten we verder rijden met de taxi (oftewel minibus). In de taxi geldt het motto: vol, voller, volst. Maar volgens de taxi-mensen kan het altijd voller. Dus zaten we met een recordaantal van 23 mensen op een paar vierkante meter. Ik heb wel uitgevonden dat je het beste op de achterbank kunt gaan zitten, want hier kan het moeilijkste mensen bijgestouwd worden.

Dat waren weer de belevenissen van de afgelopen week. Ik ben benieuwd wat de komende week op mijn pad komt!

Warme groet uit Afrika,
Geralde
(Postadres: Show Mercy International, P.O Box 35231, Kampala, Uganda)

P.s. Als laatste nog de blunder van de eeuw, waarmee ik de hele wachtkamer aan het lachen heb gemaakt… Inmiddels leg ik zelfstandig in het Oegandees het medicijngebruik uit: het aantal tabletten zoveel keer per dag. Nu is het zo dat het woord vier (nya) qua uitspraak nagenoeg hetzelfde is als het woord voor poepen (nnya). Dus je raad het al: in plaats van te vertellen dat de patiënt in kwestie vier tabletten twee keer per dag moest innemen, vertelde ik doodleuk dat hij moest poepen twee keer per dag ;-)