Baarmoederhalskanker, leguaan, kapotte brug en ...

Beste allemaal,

Waar in Nederland de lente zijn intocht doet, zijn hier aan de andere kant van de evenaar de eerste tekenen van de herfst zichtbaar. Begin vorige week was het ’s nachts niet erg warm (en een extra lakentje was dus zeer welkom) en ook is het ’s ochtends vaker wat frisser. Mijn omslagrokken (en direct ook bescherming tegen viezigheid op je kleding, omslagdoek voor als het koud is, etc.) komt dus goed van pas! Gelukkig is het overdag nog steeds heerlijk weer en schijnt het zonnetje vaak volop!
In het kader van de voorlichting die we aan het voorbereiden zijn over baarmoederhalskanker gingen we vorige week naar het ziekenhuis voor meer informatie. Dus gingen we langs bij een man die alles kon vertellen over de screening en behandeling van baarmoederhalskanker in Malawi. Toen wij aankwamen ging hij ging een aantal vrouwen hierover zelf voorlichting geven. Dus ‘meegeluisterd’ in het Tumbuka en daarna heeft hij ons het een en ander verteld. Om zijn woorden en uitleg meer kracht bij te zetten, wilde hij laten zien hoe de screening verliep. Dus de vrouwen die kwamen voor screening op de behandelbank en met een redelijk grote klem werd de boel van onder bekeken. En natuurlijk moesten wij ook een blik werpen terwijl hij in geuren en kleuren uitleg gaf en de vrouw met de benen wijdt lag. Voelde een beetje gênant, want privacy kennen ze hier niet! Maar voor ons wel super interessant, want we hadden ‘geluk’: vrouw 1 had geen baarmoeder meer, vrouw 2 had een infectie van de baarmoederhals en vrouw 3 had het voorstadium van baarmoederhalskanker. Door deze uitleg waren we in ieder geval veel informatie rijker en hadden we er ook een ‘beeld’ bij. Terug in huis was er voor mij even een gilmomentje. Barbara had achter het gordijn een ‘kleine’ leguaan aangetroffen. Omdat ze dacht dat het een grote gekko was, liep ze er achteraan te vangen. Omdat het beest waarschijnlijk al een poos achter het raam binnen had gezeten en niet meer wist hoe het naar buiten moest, was deze leguaan een beetje opgefokt. Ik vond het maar een eng beest, want hij was best groot en liep een beetje vreemd. Toen hij begon te blazen en raar begon te doen met zijn tongetje, durfde ik niet meer bij hem in de buurt te komen. Barbara heeft heldhaftig als altijd de deur waar hij zat opgedaan en hem laten genieten van de buitenwereld!
Afgelopen donderdag zijn we de hele dag in de community geweest. Na de dagopening zijn we met de jeep op pad gegaan, maar al snel kwamen we de eerste barricade tegen. Door de hevige regenval van het weekend ervoor was de helft van de zandoprit van de brug weggespoeld. Dankzij de zeer vakkundige driver heeft de auto heelhuids de overkant bereikt (waarbij een wiel wel door het gat moest), terwijl wij lopend de brug passeerden (voelde toch een stuk veiliger :-)). In de community Vongo hebben we eerst twee patiënten bezocht, waar we vorige week ook waren geweest, en daarna zijn we doorgereden naar de community Rukuro. Al met al ruim een uur hobbel de bobbel en omdat dit de community is die het verste weg is, wilde Hilde graag een groot deel van de patiënten zien. Als eerste zijn we op huisbezoek geweest bij drie oudere patiënten. Geweldige mensjes van over de 80 jaar, allemaal met een eigen wil en een brede glimlach. De conclusie van de bezoeken was dat de klachten vooral ouderdom waren: pijn door waarschijnlijk reuma, artrose en bij de laatste patiënte ontdekten we een hartprobleem (maar ze scheen er prima mee te kunnen leven ;-)). Na deze bezoekjes zijn we naar het middelpunt van Rukuro, de plaatselijke kerk, teruggereden. Hier hadden zich inmiddels al heel wat patiënten verzameld. De hele middag hebben we patiënten gewogen, gemeten, klachten uitgevraagd, voorlichting, adviezen en eventueel likuni pala of paracetamol gegeven. Het grootste probleem in deze community is ondervoeding, zowel bij veel volwassenen als kinderen. Naast deze patiënten was er ook nog een leuk, alert jongetje van vijf jaar met een lichamelijke en verstandelijke handicap. Eigenlijk weten ze niet zo goed hoe ze hier met zo’n kind moeten omgaan en hoe ze hem toch genoeg aandacht en uitdaging kunnen geven.
Tegen het eind van de middag waren we klaar, maar de vrijwilligers vroegen of we nog twee patiënten thuis wilden bezoeken. De eerste patiënt was een man die een CVA had gehad, maar redelijk goed was hersteld. Uitleg over ziekte wordt hier praktisch niet gegeven in het ziekenhuis en daarom aan mij de eer om simpel uit te leggen wat een CVA inhoud en hoe het ontstaat. Bij het meten van de bloeddruk vroeg zijn vrouw of ik ook haar bloeddruk wilde controleren. Dus de verpleegkundige-in-spe meet ook bij haar de bloeddruk, maar die was zo hoog dat ik bij mezelf afvroeg of ik het wel goed had gehoord. Na een herhaalde poging wist ik toch wel zeker dat het 160/110 moest wezen (veel te hoog!). Deze abnormale waarde bleek uiteindelijk voor haar ‘normaal’ te zijn en ja dan moet je deze vrouw toch ook wat advies geven over weinig zout in het eten (waar men in Malawi net als met suiker toch wel scheutig mee is) en over gewicht verliezen (want mevrouw kwam uit een welgestelde familie en dik zijn is hier een teken van welvaart). De laatste patiënt troffen we aan liggend in een klein hutje op een paar dunne dekentjes op de harde grond. Deze man met prostaatkanker was in de laatste fase en ging erg achteruit. Gelukkig hadden we nog wat goede pijnstilling bij ons om wat comfort te geven. Je kunt weinig voor zo’n man doen, al had je graag ook nog een matras willen aanbieden. Deze week gaan we terug om te kijken hoe we hem nog meer support kunnen geven. Rond half zeven kwamen we in het donker weer terug op Matunkha. Na deze leerzame dag vol indrukken ging de volgende dag alweer vroeg onze wekker. Het plan was om met een verpleegkundige van het ziekenhuis naar de scholen te gaan voor een soort ‘schooldokter’. Aangekomen bij het ziekenhuis bleek dat de verpleegkundige niet aanwezig was, dus ging het hele plan niet door: typisch Malawi!
Van het weekend hebben we weer heerlijk gerelaxt. Zaterdag zijn we nog even een bezoekje gebracht aan Rumphi en zondag zijn we naar een Engelstalige kerkdienst geweest. Verder hebben we ons heerlijk creatief uitgeleefd, want we maken hier armbandjes van zaden en bonen (in verschillende kleuren) en maken kralen van tijdschriften! Ja, zonder televisie en goed internet kom je nog eens aan andere dingen toe ;-)

Tot de volgende blog! Groetjes vanuit het donkere Malawi…
Geralde

TOT SLOT:
Toen ik nog in Nederland was heb ik een oproep gedaan om geld in te zamelen voor Matunkha. Van velen heb ik een bijdrage gekregen en daar ben ik heel blij mee. Matunkha is voor een groot deel afhankelijk van donoren en het geld kan hier goed besteed worden. Omdat ik een verpleegkundige-in-spe ben, vind ik het leuk om op dit gebied Matunkha te steunen. Het geld wil ik gaan besteden aan spullen voor de nieuwe kliniek op Matunkha. Wanneer er nog mensen zijn die het leuk vinden om mee te helpen deze spullen te financieren: een bijdrage is welkom op het rekeningnummer 39.65.35.666 (t.n.v. Geralde Steenbergen, onder vermelding van ‘bijdrage voor Matunkha’). Spullen die nog nodig zijn voor de kliniek zijn onder andere: weegschaal, meetlat, beddengoed, kussens, matrassen, borden, voorlichtingsboekjes voor kinderen over HIV/aids etc. Ik zou het leuk vinden als er nog meer mensen zijn die een steentje willen bijdragen!