Wat je nog niet wist van Malawi...

Beste mensen in het kikkerlandje,

De tijd vliegt en de laatste maand in Malawi is aangebroken. De afgelopen week zijn we weer de community’s in geweest om voorlichting te geven. Elke keer is het weer een verrassing waar je terecht komt (in een lokaal, consultatiebureau, school of gewoon buiten) en hoeveel vrouwen aanwezig zijn. Daarnaast zijn we nog een ochtend met de verpleegkundige van het ziekenhuis op pad geweest voor School Health. De data die we daarbij verzamelen gebruiken we voor ons praktijkonderzoek naar het ondervoedingsprobleem onder basisschoolkinderen. Van het weekend hebben we heerlijk genoten van de Afrikaanse zon aan Lake Malawi. We hebben twee nachten gekampeerd, gezwommen, met de kinderen in het water gespeeld met ons meegebrachte balletje en op het strand gerelaxt met een boek. Dus we zijn weer helemaal opgeladen voor een nieuwe werkweek.

Aangezien ik voor bijna drie maanden in Malawi ben, sta ik niet snel meer ergens van te kijken. Soms vraag ik af wat me zou opvallen als ik weer opnieuw hier zou komen. Aan veel dingen ga je al heel snel wennen. Toch wil ik graag met jullie een aantal leuke wetenswaardigheden en cultuurverschillen delen.
- Handen vasthouden: Iets wat mij nog steeds opvalt, is dat mannen hier gezellig met elkaar hand in hand over straat lopen. Hier is het heel gewoon, al zou ik dat in Nederland als jongen niet zo snel doen. De Malawiaanse cultuur is wel een ‘aanraakcultuur’. Overal worden handen geschut en regelmatig houden mensen je hand vast tijdens een gesprek. In het begin denk je regelmatig ‘laat me toch los’, maar ook dit went.
- Geld: Elke keer als ik hier geld uit de bank trek, verbaas ik me weer over de stapel biljetten die er uit het automaat komt. Het grootste beschikbare biljet (die pas sinds een paar jaar bestaat) is 1000 kwacha = 2 euro. Wanneer je dus het maximale bedrag van 80 euro pint, krijg je 40 biljetten in je handen gedrukt (waardoor het voelt alsof je met een miljoen over straat loopt). Het kleinste muntje is 1 kwacha waard en heeft dus een waarde van 0,002 euro! Niets dus. De munt van 10 kwacha die heel veel op 1 euro lijkt en erg zwaar is, heeft een waarde van 2 eurocent.
- Alcohol: Een groot gezondheidsprobleem in Malawi is de alcohol. In elk klein winkeltje kun je kleine zakjes alcohol kopen en overal op straat zie je lege zakjes liggen. Deze zakjes met 40% alcohol kun je voor 15 kwacha (3 eurocent) kopen en dat is dus gemakkelijk dronken worden. Combineer dit met verveling (door gebrek aan werk), hongergevoel en eventuele andere problemen en dan zijn dronken mannen overdag geen uitzondering.
- Borstvoeding: Tijdens onze voorlichting komen we veel vrouwen (en dus ook kinderen) tegen. Baby’s krijgen hier langer borstvoeding en dit kan overal gegeven worden: in de minibus, kerk, ziekenhuis of tijdens de voorlichting. Waar in Nederland het decolleté van een vrouw toch wel bedekt moet wezen, gelden hier andere regels. De vrouwen schamen zich hier niet om hun borsten te showen en hun kind borstvoeding te geven, want zo’n natuurlijke fopspeen is toch super handig?! Zoals het in Nederland niet netjes is om als vrouw een diep uitgesneden decolleté te hebben, is het hier bijzonder als de knieën en dijen van een vrouw zichtbaar zijn. Dus het dragen van strakke of korte broeken of rokjes zit er hier niet in!
- Verkering: Genegenheid laten zien tussen een jongen en meisje of man en vrouw in het openbaar is hier not done! Gisteren terwijl wij in de minibus zaten omarmde een jongen zijn vriendin bij het afscheid. Dit alles onder luid protest van iedereen in de minibus, want dat was toch niet netjes waar iedereen bij was!
- Bidden: Malawi is een (overwegend) christelijk land en dit blijkt uit een heel aantal dingen. Op de radio klinken voornamelijk kerkmuziek in het Afrikaans of Engels. Dus soms hoor ik opeens een bekend opwekkingslied tussendoor. Daarnaast zie je op minibusjes, auto’s en op winkels vaak Bijbelteksten of christelijke leuzen als ‘In God we trust’. Voor elke voorlichting die wij houden wordt er gebeden en de bijeenkomst wordt weer afgesloten met gebed, wat geldt voor alle vergaderingen of bijeenkomsten die er gehouden worden.

Sommige gebruiken neem je uit een andere cultuur heel makkelijk over. Laatst groette ik Nederlanders op de Malawiaanse manier (met je linkerhand je rechterelleboog vasthouden). Dit doe ik eigenlijk automatisch, maar toen werd ik er even op gewezen. In andere dingen blijkt dat ik nog een Nederlander in hard en nieren ben, want regelmatig wil ik aan de verkeerde kant van de weg gaan staan om op een minibusje te wachten. Aangezien het verkeer hier links rijdt is dat niet zo handig… :-) Door deze culturele buitenlandervaring ga je ook anders naar je eigen cultuur en gebruiken kijken. Eigenlijk is het gewoon asociaal dat wanneer je met het openbaar vervoer in Nederland reist je hoopt dat er niemand naast je komt zitten en je tas zo lang mogelijk op de plaats naast je laat staan. Denk maar niet dat dit in Malawi zou gebeuren. Men zoekt elkaar op, gaat knus dichtbij elkaar zitten en maakt een praatje. Nederlanders zijn eigenlijk een stelletje tijdgeboden individualisten die graag van fysieke ruimte houden. En ik ben er eentje van, alhoewel ook een klein deel van mij Afrikaans is geworden.

Een warme groet van de Malawiaanse Nederlander of de Nederlandse Malawiaan,
Geralde