Outreach!

Beste volgers,

Er zit alweer een week in Malawi op, de tijd vliegt. Vorige week hebben we ons weer mogen richten op de werkzaamheden in en rondom Matunkha. Samen met de Nederlandse verpleegkundige Hilde zijn we aan de slag gegaan en hebben we veel patiënten in de community’s bezocht. Maandags zijn we direct na het ontbijt met de jeep op pad gegaan. Vlakbij Rumphi hebben we drie patiënten bezocht. Het werkgebied van Matunkha is opgedeeld in 18 CBO’s (community, ook wel gemeenschappen). Per CBO zijn er een aantal vrijwilligers die zich inzetten voor hun community. Een van de taken van deze vrijwilligers is om patiënten te signaleren en bij problemen of vragen kunnen ze Hilde inschakelen. Samen met de vrijwilliger, die vaak ook vaak vertaler is, gaan we langs de patiënten om te bekijken wat het probleem is en welke vervolgstappen er het beste kunnen worden genomen. Iedereen in Malawi heeft een health paspoort. Wanneer je zorg nodig hebt, neem je dit boekje met al je gegevens mee en hierin kunnen artsen de diagnose, behandeling en medicatie in opschrijven. Eigenlijk een soort zorgdossier die mensen zelf op zak hebben. De patiënten die we hebben gezien waren erg verschillend: een HIV-positief meisje die al twee dagen geen eten meer had gehad omdat de oma het niet kon betalen, een vrouw met een complexe casus waar we samen niet echt de vinger op konden leggen en een vrouw die niet de goede dosering aids-medicatie had geslikt. Al met al ben je een hele poos onder de pannen, want voor elke patiënt wordt ruim de tijd genomen.
Dinsdag hadden we een kantoordagje. We zijn druk bezig geweest met het ontwikkelen van een palliative care book. De kliniek hoopt binnenkort voor een dag in de week open te gaan om patiënten die niet meer kunnen genezen gepaste zorg te geven. Om de situatie van de patiënt goed in kaart te brengen gaan wij een palliative care book ontwerpen als aanvulling op het huidige health paspoort. Een uitdagende taak omdat je rekening moet houden met verschillende richtlijnen, mogelijkheden en onmogelijkheden. De middag erna hebben we een vergadering met de staf uit het ziekenhuis gehad hoe we kunnen samenwerken om aan de patiënten in het werkgebied van Matunkha goede palliatieve zorg te geven. Dit was de vergadering die twee weken ervoor al gepland was en waar niemand kwam opdagen. Nu was er gelukkig wel heel wat animo en hebben we stappen in de goede richting kunnen zetten. Die ochtend waren we ook weer met de jeep op pad geweest. Een patiënt met Aids die er slecht aan toe was omdat zijn medicijnen niet meer hielpen, een man met een beenamputatie waarmee het nu super goed ging en zijn broer die voor tuberculose behandeld werd, waren onze patiënten. Regelmatig mogen we controles uitvoeren zoals bloeddruk meten (op de ‘ouderwetse’ manier, dit gaat me steeds beter af), wegen en lengte meten. Problemen waar je hier regelmatig op stuit is dat veel medicijnen niet voorradig zijn die de patiënt wel nodig heeft, dat er weinig tot geen voorlichting wordt gegeven over de ziekte en het gebruik van medicijnen en dat mensen vaak lange afstanden moeten afleggen naar het ziekenhuis om hun medicijnen op te halen, waardoor het vaak niet of te laat gebeurd.
Donderdag zijn we de hele dag de horde op geweest. Dat een vierwielaandrijving hier geen overbodige luxe is, is regelmatig te merken. De wegen naar de community’s zijn niet zo welgebaand, allemaal zandwegen vol gaten en zo ongelijk dat het verschil tussen de linkerkant en rechterkant soms wel een halve meter is. Aangekomen ben je dus behoorlijk door elkaar heel gedrild. We hebben een patiënt opgezocht waar we twee weken eerder ook waren geweest. De wondbehandeling had goed aangeslagen en er was verbetering zichtbaar. Dat behandeling niet altijd meer mogelijk is, bleek bij de volgende patiënt. Een vrouw van in de dertig was zo hevig ondervoed door maagzweren dat zij het waarschijnlijk niet lang meer te leven zou hebben. Comfort is dan alles wat je nog kan bieden, maar zelfs dat is in Malawi erg lastig. Goede pijnmedicatie is bijna niet voorhanden en ook een zacht matras behoort niet tot de mogelijkheden. Best schokkend om haar buiten op een matje met wat dekens op de harde grond te zien liggen en weinig voor haar te kunnen doen. Vandaag hoorden we dat deze moeder van zes jongere kinderen is overleden. Naast deze patiënten hebben we nog een vrouw met reuma, een echtpaar die was gestopt met de anti-aidsmedicatie en waarvan de vrouw zwanger was (en voor het kindje dus erg belangrijk is dat er preventief aids-medicatie door de moeder wordt geslikt) en een vrouw met een bijzonder syndroom/allergische reactie als gevolg van de aids-medicatie gezien. De patiëntenbezoeken zijn dus erg afwisselend en leerzaam. Je komt van alles tegen en ziet vooral ziektes die in Nederland niet of haast niet voorkomt. Wanneer we de community’s in gaan nemen we in de jeep ook altijd eten (meel van soja en mais) mee. Dit is erg energierijk en wordt gegeven aan patiënten die dit extra nodig hebben vanwege hun ziekte en gewichtsverlies. Vooral in deze periode van het jaar heerst er honger. We zitten net voordat de mais geoogst kan worden en er is een tekort aan mais. De prijzen worden hierdoor erg hoog en veel mensen kunnen het daarom niet meer betalen. De zorgen zijn er ook al voor het komende jaar, want omdat er relatief weinig regen is gevallen in het regenseizoen staat veel mais er niet goed bij. Echt heel bizar om dit van dichtbij te zien. Wanneer er maisverkoop is, staat het in het dorp letterlijk zwart van de mensen. Dat zul je in Wapenveldcity niet zo snel zien voor de C1000.
Vrijdag zijn we met Hilde naar het ziekenhuis geweest om een aantal dingen te regelen. Het is leuk om regelmatig weer even een kijkje te nemen in het ziekenhuis, patiëntjes van de kinderafdeling op te zoeken en met collega’s een praatje te maken. Je leert hier steeds meer mensen kennen! Na dit ziekenhuisbezoekje zijn we de markt op te gaan op zoek naar omslagdoeken. Deze dragen de vrouwen hier allemaal en als we de community’s in gaan ben ik ook gehuld in zo’n prachtig stofje. Ze zijn niet alleen heel vrolijk, maar dragen ook nog lekker vandaar dat we er nog eentje bij wilden. De keuze is reuze en daarom is het kiezen van een leuk stofje niet altijd makkelijk. Uiteindelijk heb ik mijn oog laten vallen op eentje met een rood printje en na nog wat lolly’s in te hebben geslagen en wat shopjes langs te hebben gestruind zijn we op zoek gegaan naar een fietstaxi. Het is inmiddels voor ons een hele sport geworden om zo goedkoop mogelijk naar Matunkha terug te gaan. Dus afdingen en anders het bij een ander proberen. Nadat onze eerste deal mislukt is (want de onderhandelingsregels zijn hier toch wel iets anders dan in China, dus niet al mijn tactieken werken) probeerden we het bij een andere. Toen we bijna tot een deal waren gekomen, stopte een jeep van Matunkha naast ons. Gelukkig als wij waren met dit goedkope vervoersmiddel stapten wij achterin de laadbak, maar er moesten eerst nog kippen worden ingeslagen. Dus sjeesden we door heel Rumphi heen op zoek naar de kippenboerin. Wij hadden de grootste schik achterin, terwijl drie mannen gezellig voorin zaten. De Malawiaanse chauffeur van Matunkha vroeg regelmatig op zijn Afrikaanse-Nederlands of we het leuk vonden en gaf bij een positief antwoord nog meer gas. Na de kippenboerin gevonden te hebben was het tijd om de kippen in te laden. De laadbak was dus niet meer alleen ons terrein, maar we werden de terugweg vergezeld met 20 levende, kakelende en schijtende kippen. De kippen zaten op mijn schoenen en onder mijn benen. Dit was nog niet het ergste, want ze scheten de hele laadbak onder inclusief ons. Wanneer we over een bultje sjeesden vlogen niet alleen wij, maar ook de kippen een meter omhoog en omdat de laadbak van glad metaal was en de kippen geen grip meer hadden, schopten ze alle stront in onze richting. Wij lagen helemaal slap van de lach achterin de laadbak en kwamen niet meer bij van de kippenwoordgrapjes, terwijl iedereen voorin de jeep van ons genoot. Aangekomen bij Matunkha deed de chauffeur de laadbak open, maar halverwege de zin stopte hij vanwege de enorme stank die vanuit de laadbak omhoog steeg. Toen de voorinzitters onze voeten en benen hadden ze het al helemaal niet meer van het lachen. De kippen werden een voor een uit de laadbak gehaald en werden ongeveer terplekke geslacht en daarna konden ook wij uit de laadbak bevrijd worden. Het was me een ritje wel! Onze Malawiaanse chauffeur kreeg al bijna medelijden met ons dat hij ons in de laadbak met kippen had gestopt, maar wij hadden de rit van ons leven gehad en na een lekkere douche was de kippenstront verdwenen!
Zaterdag hebben we heerlijk gerelaxt en weinig uitgevoerd: tijdschrift lezen, puzzeltje maken, uitslapen en kijken bij de voetbalwedstrijd. Zondag hebben we daarin tegen erg sportief gedaan. We zijn ’s ochtends om 7 uur al op pad gegaan met onze GPS op zoek naar de waterintake (de plaats waar het water uit onze kraan vandaan komt en waar een groot gedeelte van het werkgebied door water wordt voorzien). De tocht was hemelsbreed 7 km en leidde ons door de bergen via smalle paadjes naar het eindpunt. We hebben kunnen genieten van het prachtige Malawiaanse landschap. Omdat je met een GPS loopt, moet je zelf je route uitstippen en dit resulteerde regelmatig in het door de maisvelden struinen en door de begroeiing die hoger als onszelf was. Avontuurlijk was het zeker en de heenweg ook wel warm, omdat de zon al vroeg het land verwarmd. Aangekomen bij het water hebben we lekker gerelaxt, pootje gebaad of gezwommen en genoten van het uitzicht. Rond een uur of 2 zijn we weer begonnen aan te terugweg. Omdat het veel klimmen en dalen is en we uiteindelijk die dag ongeveer 20 km hebben gelopen kwamen we gesloopt aan, maar we hadden onze beweging voor die dag wel weer gehad :-).

Zo maak ik elke week weer heel wat mee en zie ik steeds meer van Malawi (zowel de mooie als minder mooie kanten). Ik geniet hier met volle teugen en hoop dat jullie dat door de weblog ook een beetje meegenieten.

Een warme groet uit het zonnige, maar inmiddels donkere Malawi!
Geralde

P.s. Het is super leuk om de reacties te lezen en zo een beetje met jullie verbonden te zijn door middel van het wereldwijdeweb. Ik ben erg benieuwd wie er allemaal meelezen, dus laat gerust een berichtje achter :-)